یادداشت / انتخاب شهردار

شهرداری یک نهاد بسیار مهم و تاثیرگذار  در مدیریت شهر است. شهرداری یک نهاد خدماتی نیست و وظیفه شهرداری فراتر از آن یعنی موثر بر تمام فرآیندها و تعاملات یک شهر با تمام نهادها و ادارات موجود است.

همانطور که وظیفه نماینده مجلس در یک شهر صرفاً قانونگذاری نیست بلکه مرتفع کردن نیازها و خواسته های شهروندان و رفع موانع قانونی برای بهتر زیستن شهروندان است، شهرداری نیز وظیفه خطیر و مهم مدیریت یک شهر و مرتفع کردن نیازهای تمام شهروندان را بر عهده دارد.

برای مدیریت بهتر شهر قانون اساسی کشورمان شورایی کردن شهر را تصویب کردند تا به کمک شهردار بشتابد و موانع و بروکراسی های دست و پا گیر از بین برود و مردم بر سرنوشت شهر و آینده شهر خود بهتر تصمیم گیری نمایند. اگر سیاسی کاری و باند بازی صورت نگیرد و آینده نگری و آسایش شهروندان مد نظر باشد قطعاً شهرداری به کمک متخصصین یک شهر بهتر می توانند نیازهای خود را مرتفع نماید.

اما اشکال اساسی این است که دولت مرکزی برای رفع نیازهای مردم و شهر مبلغ قابل قبولی به شهرداری ها پرداخت نمیکند و مدیریت مالی شهر را نیز بر عهده شهرداری نهاده است! بدون شک با دریافتی های مستقیم از مردم آبادانی و شهر ایده آل ایجاد نمیشود و نیازهای مختلف شهروندان تامین نمیشود! لذا شهرداری ها برای حل مشکلات مالی خود و پرداخت حقوق کارکنان و ارائه خدمات مختلف برای شهروندان تحت فشار است. در نبود امکانات مالی حتی بهترین شهردار و آگاهترین و با سیاست ترین آنها قادر به ساخت شهر خوب نخواهد شد.
 اما با تمام این اوصاف سوال اینجاست شهردار باید چه تخصص یا تخصص هایى داشته باشد؟ آیا باید متخصص فضاى سبز باشد یا داراى تخصص مرتبط با محیط زیست؟ مهندس عمران باشد یا مهندس معمار، مهندس صنایع و یا مهندس بهداشت محیط، عالم اقتصاد و یا جامعه شناس، یا جز اینها؟ همه ی اینها در مدیریت شهردارى مورد نیاز هست ولى آیا کسى پیدا مى شود که تمامى این تخصص ها را داشته باشد؟ پاسخ منفى است. اینجا اعضای منتخب شورای شهر به عنوان همراه و راهنما و تسهیل امورات قانونی، با باز گذاشتن دست شهردار برای جذب افراد آگاه به امور مدیریت شهری، میتواند تا حدود زیادی بر کارایی شهردار موفق بیفزاید.

شهردار باید به این نوع مدیریت باور داشته باشد و نه تنها شهر را متناسب با دیدگاه و خواسته هاى نمایندگان مردم در شورای آگاه اداره کند، بلکه با همراهى و همفکرى شورا، امکان حضور مؤثر مردم را در اداره امور شهر فراهم سازد، به گونه اى که شهر در اختیار مردم قرار گیرد و پروژه هاى عمرانى و فعالیت هاى خدماتى در پاسخ به نیازهاى واقعى مردم شهر تعریف و اجرا شوند.

بارها بر این مطلب تاکید شده است همانطور که مجلس شورای اسلامی دارای کمیسیون های تخصصی است ، شهرداری و شورا نیز موظف به جذب افراد متخصص چه بومی و چه غیر بومی که تخصص کافی در این امورات را دارا هستند، باشد. اگر هدف کمک به شهروند و زیبایی شهر و تسهیل امورات اداری است باید کمیسیون ها از افراد متخصص بهره مند باشند.

این مطلب به این دلیل بیان میشود که خود شورا نیز در بسیاری از موارد تخصص کافی را ندارد. توسعه با آگاهى و دانایى مردم نسبت به حقوق شان و تکالیف شان در قبال اداره امور شهر محقق مى شود.
شهردار علاوه بر داشتن دانش و آگاهی های لازم در امور شهرداری و شهری و هوشمندی، میبایست به مدیریت شهروند محور باور داشته باشد و سازمان اداره شهردارى را با این باور ساماندهى کند. بنابراین باید بتواند به سهولت با مردم ارتباط برقرار کند و نه به گونه اى عوام فریبانه! میبایست با سازماندهى مناسب، امکان آگاهى از نظرات و دیدگاه هاى واقعى مردم فراهم گردد و شهر در چارچوب خواسته هاى مردم مدیریت شود.
 یکی از شاخص ها در ارزیابی عملکرد شهرداران ، میزان تلاش آنان در جذب سرمایه گذاری است. سیاست ها و برنامه های شهرداران باید تشویقی باشد، لذا شهرداران باید با اجرای این برنامه سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری بیشتر و گسترده تر در عمران شهری ترغیب و تشویق نمایند.
چه شهردار منتخب و چه شورای حال حاضر علاوه بر داشتن شجاعت ، درایت کافی و سماجت در جذب امکانات مختلف از دولت مرکزی به موارد زیر توجه نماید:
استفاده از ایده دیگران  /   ساختن بر اساس توان موجود  /  اعلام به موقع برنامه ها   /  حل مشکلات مالی  /  ارتباط طرح با مردم / تمرکز روی طرح  /  ارتقاء فرهنگ زیستی  /  انضباط و برنامه ریزی و آینده نگری / ایجاد یک میحط شاداب، آرام ، دلنشین و بدون تنش و ایجاد  فضای سبز شهری و توجه به مبلمان شهر جلوه و سیمای شهر و ...

هر کدام از موارد بالا نیاز به توضیح مفصلی است که امکان درج آن خارج از مجال است. برای مثال طرح جامع و تفصیلی چرا باید بیش از ده سال طول بکشد! جواب این سوال در توضیح مطالب بالاست! میتوان نمونه های بیشماری را در این خصوص شمرد.

موفقیت شهرداران مرهون یک سری مطالعات دقیق و درک صحیح از وضعیت و واقعیات موجود و با بکارگیری تفکرات سیستمی و متناسب با ساختارهای اجتماعی و فرهنگی شهر می باشد و مهمترین پارامتر موفقیت را می توان در توجه به خرد جمعی و پرهیز از نظرات شخصی و حب و بغض های سیاسی و اجتماعی دانست . البته باید اذعان داشت چنین مدیریت هایی زمانی موفق می شوند که ساختارمند و با دیگر مدیریت های جامعه هماهنگ و همگرا باشند.
شهرداران موفق را می توان از لحاظ مشخصات فردی و حرفه ای به چند دسته تقسیم کرد بعضی از آنها بیشتر به روند کار و خدماتی که در روند اجرای طرح ها ارائه می شوند، اهمیت می دهند و برخی دیگر بیشتر به نتیجه کار و پیامد های اجتماعی ، سیاسی و مدیریتی طرح هایشان اهمیت می دهند که هر کدام از این مشخصات می تواند باعث موفقیت یک شهردار شود.

امیدواریم شورای محترم شهر با درایت کافی و با داشتن متخصصین موجود در انتخاب شهردار موفق ، تلاش مضاعف داشته باشد و منافع عموم شهروندان را مد نظر قرار دهد و از هر گونه ملاحظه کاری ها و محافظه کاری و باند بازی و سیاسی کاری خودداری نمایند.

شهر بناب شدیداً نیاز به توجه و مدیریت هوشمندانه شما عزیزان دارد اجازه دهید نام شما و شهردار آینده در تاریخ بناب به نیکی ثبت شود.