امروزه به اعتقاد متفکرین، شهر پیچیده ترین اختراع بشری است. از اینرو مدیریت این پدیده پیچیده بدون داشتن دانش و تخصص مرتبط امکان پذیر نیست.
در کشور ما هر چند مدیریت یکپارچه شهری وجود ندارد اما شهرداری به عنوان یک نهاد عمومی بیشترین نقش را در مدیریت شهری ایفا می کند. وظایف متعددی بر عهده این نهاد گذاشته شده است می توان آنها را در چهار دسته عمرانی، خدماتی، نظارتی و رفاهی طبقه بندی کرد. اگر شهرداری نتواند هر کدام از وظایف تعیین شده را بخوبی انجام دهد نه تنها خود این نهاد بلکه کل شهر را با مشکل مواجه خواهد کرد.
متاسفانه شهرداری بناب در سالهای اخیر به دو دلیل عمده نتوانسته از عهده وظایف خود بر بیاید:
مورد اول بی ثباتی مدیریتی است. از سال 1385 تا به الان شهر بناب شش شهردار و چندین سرپرست بخود دیده است. در حالی که در همین شهر همجوار در مدت مشابه فقط یک بار شهردار تغییر کرده است.
مورد دوم نداشتن تخصص و دانش مرتبط با مسائل شهرسازی از جانب اکثر شهرداران است که باعث شده هیچ برنامه و طرحی بصورت کارشناسی شده تهیه و اجرا نشود و اقدامات شهرداری بی برنامه، پراکنده و فاقد اثر بخشی ملموس باشد.
این دو عامل باعث شده است شهرداری در انجام تمامی وظایف خود با چالشهای جدی مواجه باشد.
1-در زمینه عمرانی در این سالها مسیرگشایی یا پروژه عمده ای اجرا نشده است.
2-در زمینه خدماتی از تنظیف و نگهداری شهر تا ارائه خدمات در شهرداری مانند صدور پروانه و امثالهم سطح رضایتمندی به کمترین میزان خود رسیده است.
3-در زمینه نظارتی ساخت و سازهای بدون پروانه و تفکیک های غیر قانونی بشدت زیاد شده است و این منابع درآمدی شهرداری را هم به مقدار زیادی پایین آورده است.
4-در زمینه گذران اوقات فراغت و ایجاد امکانات رفاهی اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است به همین خاطر اکثر شهروندان جهت گذران اوقات فراغت به شهرهای همجوار مراجعه می کنند.
در مجموع ناتوانی شهرداری در انجام وظایف قانونی خود درآمد این نهاد را به شدت پایین آورده است بطوری که در حال حاضر شهرداری حتی قادر به پرداخت حقوق پرسنلی خود نمی باشد چه برسد به اینکه بتواند از عهده وظایف خود بر بیاید.
اما راهکارها:
1. انتخاب شهرداری توانمند و متخصص در حوزه مدیریت شهری و شهرسازی
2. ایجاد ثبات در در مدیریت شهری و حمایت همه جانبه توسط اعضای شورا، مسئولین شهری و شهروندان (مشکلات و چالشها یک شبه بوجود نیامدند و یک شبه هم حل نخواهد شد. تداوم و استمرار مدیریت در کنار آن برنامه ریزی برای تحقق برنامه ها و طرح ها مهمترین گام خواهد بود)
3. به سر انجام رساندن طرح جامع شهر در چند ماه آینده. متاسفانه از اتمام طرح جامع قبلی هشت سال می گذرد این یعنی شهر بناب در این مدت هیچ طرح و برنامه مدونی نداشته است. خیلی از مشکلات کنونی شهر از جمله کمبود زمین برای ساخت مسکن و... به علت نداشتن طرح جامع مصوب بر می گردد.
4. فرهنگ سازی، آموزش شهروندی، نظارت و کنترل کافی بر ساخت و ساز از جمله مقوله های فراموش شده شهرداری بناب است که باید حتما دنبال شود
5. استفاده از تمامی ظرفیتها و پتانسیل ها و ایجاد بستر برای سرمایه گذاری در جهت ایجاد اشتغال در شهر و درآمدزایی بیشتر برای شهرداری
6. بازگشت به قانون مداری، مبارزه با تخلفات، فسادها و رانتهای احتمالی در کنار آن تسهیل در ارائه خدمات با مدیریت بهتر وساماندهی نیروی انسانی
7. اجرای بی چون و چرای قوانین شهرداری از جمله ماده صد و ماده 101 که جلو تخلفات و تفکیک های غیر قانونی را می گیرد و باعث درآمدزایی بیشتر و تحقق شهرسازی ضابطه مند می شود
8. مدیریت منابع مالی و هدایت درست این منابع به سمت مشکلات حاد و فوری شهر
9. چشم اندازسازی برای آینده شهر براساس پتانسیل ها و کمبود ها و آنچه که شهروندان از شهر انتظار دارند
10. تمرکززدایی از شهرداری از طریق ناحیه بندی شهرداری برای بهبود خدمات دهی در سطوح محلات
در پایان لازم به ذکر است که شهرداری بناب شبیه بیماری است که روز به روز وضعیت آن رو به وخامت است و در چند سال گذشته به جای درمان مرتبا مدیریت آن تغییر پیدا کرده است اگر این وضع تداوم پیدا کند وضعیت شهر بجایی خواهد رسید که دیگر از دست هیچ کس کاری ساخته نخواهد بود. آن موقع فقط کارکنان شهرداری نیست که دچار مشکل می شوند زندگی کل ساکنان شهر مختل خواهد شد. بنابراین مساله شهرداری بناب ضروری ترین مساله شهرستان است که هر چه زودتر باید برای آن تصمیم گیری اساسی صورت بگیرید.
عطاءاله زرفشان
دکترای برنامه ریزی شهری و عضو هیات علمی دانشگاه
ارسال نظر